Một nghiên cứu gần đây đã đưa ra bằng chứng cho thấy khối u não sử dụng chất béo làm nguồn năng lượng, điều này đã đặt ra nghi ngờ cho sự phỏng đoán hơn 10 năm qua rằng đường là nguồn năng lượng chính của khối u.
Nếu được xác nhận, điều này có thể thay đổi nền tảng về phương pháp chữa trị ung thư trong tương lai, bởi vì cho tới hiện nay, các nhà khoa học hiện vẫn đang tập trung mọi nỗ lực trong việc làm thiếu hụt nguồn cung cấp đường đối với tế bào ung thư.
Elizabeth Stoll, nhà nghiên cứu chuyên về thần kinh của trường đại học Newcastle, UK, người dẫn đầu trong nghiên cứu trên, đã phát biểu trên tờ The Independent rằng: “60 năm qua, chúng ta đã cho rằng tất cả khối u đều lấy nguồn năng lượng từ đường, và bộ não cũng được cung cấp năng lượng bởi đường. Do đó, bạn chắc chắn sẽ nghĩ ra khối u não cũng sẽ như thế”.
U thần kinh đệm là một kiểu hình của khối u não phát triển từ tế bào thần kinh đệm với chức năng hỗ trợ các neuron và giúp duy trì hàng rào máu – não. Các tế bào này chiếm đến 90% trên tổng số các tế bào não, và cho đến hiện nay vẫn còn nhiều điều chưa biết về chúng.
Khối u thần kinh đệm có 3 loại: astrocytoma, oligodendroglioma, và glioblastoma. Glioblastoma là loại thường gặp nhất và phát triển nhanh nhất. Tại Mỹ khoảng 30 % bệnh nhân chỉ sống được 2 năm sau khi phát hiện bệnh.
Stoll và cộng sự đã tìm ra một hướng mới trong việc chữa trị – tạo nên một sự khác biệt lớn. Họ phát hiện khi những tế bào ung thư bị ức chế về khả năng sử dụng nguồn năng lượng từ chất béo, tỉ lệ phát triển của chúng giảm một cách đáng kể, tương ứng với tăng tỉ lệ sống.
Nhóm đã tiến hành thí nghiệm trên mô ung thư của người hiến tặng bị u thần kinh đệm đã trải qua phẫu thuật, và mô hình chuột mắc bệnh được tiêm chất ức chế sự oxi hóa của chất béo Etomoxir.
Stoll nói: “Chúng tôi đã thử nghiệm etomoxir trên mô hình động vật, và kết quả cho thấy thuốc này đã làm chậm sự phát triển của khối u thần kinh đệm, tăng thời gian sống trung bình thêm 17%. Những kết quả này cho thấy đây là loại thuốc hoàn toàn mới có thể hỗ trợ điều trị bệnh trên lâm sàng trong tương lai”.
Khái niệm ung thư phát triển dựa trên nguồn năng lượng từ glucose – một loại đường đơn mà các tế bào khỏe mạnh sử dụng như nguồn năng lượng, đã tồn tại từ những năm 1950, khi nhà khoa học người Đức Otto Warburg, người được trao giải Nobel, đã quan sát và thấy rằng những khối u phát triển chủ yếu bởi chuyển hóa glucose.
Quá trình này gọi là “tác động Warburg” được cho là diễn ra trong hơn 80% tế bào ung thư.
Sam Apple đã phát biểu trên tờ báo The New York Times, “Cơ bản đối với hầu hết các ung thư, cơ chế của phương pháp chụp cắt lớp positron, một kĩ thuật quan trọng trong việc xác nhận và chuẩn đoán ung thư, khá đơn giản, đó là phát hiện những điểm trong cơ thể có tế bào sử dụng nguồn glucose mạnh hơn bình thường”.
Với việc nhiều tế bào ung thư phụ thuộc vào glucose cho sự phát triển và những tế bào não khỏe mạnh cũng dựa vào đường để duy trì chức năng, nên các nhà khoa học đã cho rằng tế bào ung thư trong não cũng tuân theo quy luật đó.
Quan điểm này cũng được các nhà khoa học sử dụng để các nhà khoa học thao tác với các mẫu mô trong phòng thí nghiệm.
Stoll giải thích trên tờ The Independent, thông thường các nhà khoa học thu nhận tế bào ung thư não từ bệnh nhân và nuôi trong môi trường máu. Nhưng bởi việc nuôi những tế bào này trong môi trường có lượng đường nhiều hơn chất béo dường như đã làm biến đổi chúng, cảm ứng sự chuyển đổi sử dụng nguồn năng lượng từ đường do cạn kiệt nguồn chất béo.
Nhóm của Stoll đã tránh sự thay đổi này bằng việc nuôi tế bào ung thư của chuột và người trong điều kiện không huyết thanh.
Stoll cũng cho biết, “Việc cho tế bào vào trong huyết thanh chỉ nhằm làm tế bào phát triển trong nuôi cấy. Nếu bạn thu tế khối u não ác tính và cho tiếp xúc với huyết thanh, huyết thanh này sẽ biến đổi chúng. Sau đó, chúng có thể chuyển đổi khá dễ dàng.”
Chúng ta nên làm sáng tỏ rằng phát hiện của Stoll hiện tại chỉ mới thử nghiệm trên mô hình động vật và với tế bào khối u não được thu nhận từ người. Do đó, cho đến khi nhóm nghiên cứu chứng minh được những ảnh hưởng tương tự của thuốc etomoxir trên người, chúng ta không thể đưa ra bất cứ kết luận nào.
Nhà nghiên cứu cũng cho biết họ vẫn chưa đưa ra được bất cứ giải định nào về quá trình chế độ ăn có chất béo hay đường ở giai đoạn này.
Tuy nhiên bất cứ hướng mới nào trong nghiên cứu ung thư đều có thể mang đến hi vọng.
Kết quả đã được công bố trên tạp chí Neuro-Oncology.
Hình lát cắt u thần kinh đệm
LÊ VĂN TRÌNH – VÕ HỒNG NGỌC dịch
Theo: sciencealert.com
