Tế bào gốc đảm bảo cho sự phát triển của các mô, thay thế các tế bào chết và sửa chữa các mô sau khi bị thương. Một trong những câu hỏi quan trọng trong lĩnh vực sinh học tế bào gốc là xác định các dòng tế bào khác nhau mà các tế bào gốc có thể biệt hóa thành. Các tế bào gốc có thể đa tiềm năng (multipotent), nghĩa là nó thể hiện khả năng phát sinh nhiều hơn một dòng tế bào, hoặc đơn tiềm năng (unipotent), nghĩa là nó chỉ có thể biệt hóa thành một dòng tế bào. Các thí nghiệm truy tìm nguồn gốc (Lineage tracing) thường được sử dụng trong các lĩnh vực nghiên cứu sự phát sinh và sinh học tế bào để đánh giá về số phận của tế bào gốc trong cơ thể. Tuy nhiên, vẫn chưa có một phương pháp chặt chẽ nào được thiết lập với độ chính cao và có ý nghĩa thống kê để giải thích các vấn đề về đa năng và đơn năng trong các thí nghiệm truy tìm nguồn gốc.
Hình: một hình ảnh trong quá trình phân tích số phận tế bào. Nguồn: từ bài viết
Trong một nghiên cứu được đăng trên trang bìa của tạp chí Gen và Phát triển (Genes & Development), các nhà nghiên cứu từ Trung tâm nghiên cứu ung thư ULB (ULB Cancer Research Center, U-CRC), dẫn đầu bởi Tiến sĩ Y khoa Cédric Blanpain, giáo sư tại Khoa Y, Đại học Libre de Bruxelles, Bỉ, đã phát triển phương pháp mới để đánh giá số phận của tế bào gốc tuyến tiền liệt và vú để xem chúng là đa năng hay đơn năng với độ chính xác cao
Aline Wuidart và các đồng nghiệp đã phát triển hai phương pháp mới để xác định xem các tế bào gốc trong tuyến vú và tuyến tiền liệt là đa năng hay đơn năng trong quá trình phát triển của nó trong cơ thể người. Hợp tác với các nhà vật lý của Đại học Cambridge, họ đã phát triển một cách đánh giá thống kê sinh học mới để xác định tính đa tiềm năng với sự chính xác cao trong các thí nghiệm truy tìm nguồn gốc nhiều màu. Họ đã phát triển một phương pháp gọi là truy tìm nguồn gốc ở độ bão hòa để đánh giá số phận của tất cả các tế bào gốc trong một mô nhất định và sự chuyển biến giữa các tế bào khác nhau. “Vấn đề xác định tính đa tiềm năng của các tế bào gốc vú và tiền liệt tuyến một cách rõ ràng có ý nghĩa rất quan trọng. Sự kết hợp của những công cụ mới và mạnh mẽ giữa truy tìm nguồn gốc nhiều màu, phân tích sinh học thống kê và truy tìm nguồn gốc tại độ bão hòa sẽ cho phép để giải thích các thí nghiệm về nguồn gốc với độ tin cậy lớn hơn rất nhiều”, Aline Wuidart, tác giả đầu tiên của nghiên cứu này nhận định.
Những phát hiện mới rõ ràng chứng minh rằng, trong khi tuyến tiền liệt phát triển từ tế bào gốc đa tiềm năng, thì các tế bào gốc trong sự phát triển và sửa chữa của tuyến vú chỉ là đơn tiềm năng. “Những phương pháp này cung cấp một khuôn khổ nghiêm ngặt để đánh giá mối quan hệ dòng họ và số phận của tế bào trong các cơ quan và các mô khác nhau. Những kỹ thuật này sẽ trở thành tiêu chuẩn mới để giải mã các mối quan hệ dòng họ ở nhiều cơ quan hoặc mô khác nhau trong quá trình phát triển, sửa chữa mô và hình thành khối u.”, Cédric Blanpain, tác giả chính của công trình nhận định.
Theo ScienceDaily
Dịch bởi Bùi Nguyễn Tú Anh
Xem thêm công trình tại: Aline Wuidart, Marielle Ousset, Steffen Rulands, Benjamin D. Simons, Alexandra Văn Keymeulen, Cédric Blanpain dòng dõi lượng truy tìm các chiến lược để giải quyết multipotency trong tế bào gốc mô cụ thểgen và phát triển, năm 2016..; DOI: DOI: 10,1101 / gad.280057.116
