HIV cuối cùng cũng đã để lộ điểm yếu của mình cho các nhà nghiên cứu để đưa ra một loại vaccine chống AIDS hiệu quả gần gũi hơn với thực tế.
Một bài báo được công bố trên tạp chí Nature ngày 10/9/2012 đã làm sáng tỏ về một loại vacxin có thể giúp hệ miễn dịch chống lại virus xâm nhập và vì thế bảo vệ cơ thể khỏi sự nhiễm trùng. Các kết quả cũng đang được trình bày tại hội nghị vaccine AIDS 2012 tại Boston, Massachusetts, trong tuần.
Những phát hiện này giúp giải thích các kết quả khác nhau từ một thử nghiệm lâm sàng của một loại vacxin AIDS đã khiến các nhà khoa học khó xử kể từ khi chúng được xuất bản cách đây 3 năm. Thử nghiệm được gọi là RV144, lần đầu tiên ghi nhận được sự thành công và nhìn thấy sự giảm nhiễm HIV. Tuy nhiên tỷ lệ đáp ứng của vacxin tương đối thấp khoảng 30%.
Một manh mối xuất hiện năm ngoái với phát hiện rằng những người đáp ứng với vacxin chủng và chống được HIV có xu hướng sản xuất kháng thể chống lại một phần thụ thể trên vỏ protein của virus có tên là V1/V2. Nghiên cứu được công bố ngày 10/9 đã tiến xa hơn một bước và chỉ ra rằng những nngười đã được tiêm vacxin vẫn bị nhiễm HIV là do nhiễm phải virus có đột biến trong phần V2. Một nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi Morgane Rolland và Jerome Kim ở chương trình nghiên cứu HIV Quân sự Hoa Kỳ ở Silver Spring, Maryland. Họ đã kiểm tra 936 chuỗi HIV thu nhận từ 44 người tham gia thử nghiệm được tiêm vacxin và bị nhiễm, 66 người dùng giả dược. Thử nghiệm tiến hành ngẫu nhiên, do đó, bất kỳ sự khác biệt có hệ thống nào trong các chuỗi DNA virus giữa hai nhóm là do áp lực chọn lọc bởi virus không phù hợp với thuốc chủng ngừa.
Nhóm nghiên cứu đã xác định được hai đột biến dường như có liên quan tới thành công của tiêm chủng. Cả hai đểu nằm trong khu vực V2 của vòng V1/V2. Roland và nhóm nghiên cứu đã so sánh tỷ lệ nhiễm virus ở hai nhóm được tiêm vacxin và dùng giả dược. Nhóm tiêm vacxin 80% ít có khả năng bị nhiễm virus với những đột biến này. Điều này có nghĩa rằng vacxin gây ra một phản ứng miễn dịch, ngăn chặn virus lây nhiễm ở mức độ nhất định và chỉ có những virus có trình tự khác với hai vùng V1/V2 mới có cơ hội tốt tạo ra xâm nhiễm.
Một nghiên cứu khác do các nhà khoa học tại NIAID (National institute of Allergy and Infectious Diseases) được trình bày tại hội nghị vacxin mới đây đã phân tích cấu trúc phân tử của các kháng thể từ máu của những người chích ngừa và phát hiện ra rằng một số kháng thể của họ có các axit amin tương tự trong khu vực V2.
Tuy nhiên các nhà phát triển vaccine cũng phải đối mặt với các câu hỏi đặt ra là làm thế nào để cải thiện đáp ứng chống lại V2. Một vacxin tương tự như vacxin được sử dụng trong RV144 được tạo ra để thử nghiệm ở Nam Phi và Thái Lan đối với hai nhóm đàn ông có quan hệ tình dục sẽ bắt đầu vào khoảng năm 2014. Các nhà khoa học hy vọng trong vòng một năm tới sẽ đưa ra một loại vacxin mới có khả năng chống lại HIV và khu vực V2 của nó một cách mạnh mẽ và lâu dài hơn.
Phí Thị Lan (Nghiên cứu viên PTN Tế bào gốc)
