Nhóm nghiên cứu do giáo sư Mien-Chie Hung đứng đầu vừa công bố phát hiện protein EZH2, protein đóng vai trò chủ yếu trong quá trình làm mới tế bào gốc, cũng thúc đẩy sự phát triển của tế bào gốc ung thư vú khi nó được sản xuất quá mức trong các tế bào này. Công trình này được tiến hành tại Trung tâm Ung thư MD Anderson đại học Texas và được đăng trên các tạp chí Cancer Cell và Nature Cell Biology. Đồng thời, nhóm nghiên cứu cũng phát hiện ra hai loại thuốc có khả năng khóa các con đường khởi phát khối u liên quan đến EZH2.
EZH2 khóa khả năng sửa chữa tổn thương DNA của tế bào
Phân tử làm tăng khả năng tự làm mới, tồn tại và tăng sinh của tế bào gốc ung thư vú có thể được khởi phát bởi tình trạng “đói oxy” của mô ung thư. Tình trạng thiếu hụt oxy ở mô ung thư kích thích sự biểu hiện vượt mức của EZH2. Lượng lớn EZH2 tác động xấu đến quá trình sản xuất những protein quan trọng liên quan đến việc sửa sai DNA. Những nhiễm sắc thể sai hỏng không được sửa chữa sẽ khuếch đại quá trình sản xuất RAF1, gây ra dòng thác phân tử kích thích các tế bào khởi sự ung thư vú hoạt động mạnh mẽ. Tế bào gốc ung thư vú có thể thu nhận được từ các tế bào ung thư sơ khai dựa trên sự hiện diện protein bề mặt CD44 và sự biểu hiện mức thấp hay không biểu hiện CD24 ở các tế bào khối u. Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng sự biểu hiện mức cao EZH2 trong tế bào gốc ung thư vú làm giảm lượng chất ức chế khối u, RAD1, đồng thời làm tăng số lượng tế bào khởi phát khối u trong môi trường nuôi cấy. EZH2 biểu hiện mạnh và RAD1 giảm do thiếu hụt oxy trong môi trường khối u làm hoạt hóa protein HIF1a. HIF1a hoạt hóa gene EZH2 bằng cách gắn vào vùng promoter của gene. Khi RAD1 không thể sửa sai, RAF1 được khuếch đại khơi mào con đường MEK-ERK-β-Catenin.
Hai loại thuốc làm giảm quần thể tế bào gốc ung thư vú
Nhóm nghiên cứu tiến hành kiểm tra hiệu quả của năm loại thuốc kháng ung thư đối với tế bào ung thư vú trong nuôi cấy in vitro và đối với mảnh mô của bệnh nhân ung thư vú trên mô hình chuột. Kết quả cho thấy Sorafenib hay còn gọi là Nexavar, nhân tố ức chế RAF, hạn chế tế bào gốc ung thư và khóa quá trình hình thành khối u tốt hơn những loại khác. Do Sorafenib ức chế nhiều đích tác dụng nên các nhà nghiên cứu kiểm tra một loại thuốc đang được thử nghiệm là AZD6244. Thuốc này ức chế chuyên biệt kinase MEK-ERK được khởi động bởi RAF1, bất hoạt EZH2 và khóa sự hình thành mammosphere. Thuốc ức chế tế bào khởi phát ung thư vú gợi ra những liệu pháp liên quan tới chất ức chế RAF1-ERK để ngăn cản quá trình phát sinh ung thư vú. AZD6244 đang được kiểm tra trong thử nghiệm lâm sàng, hứa hẹn về khả năng tiêu diệt tế bào gốc ung thư.
(Theo Science Daily)
Dương Thanh Thủy
