Hàng trăm gen vẫn hoạt động hoặc bất ngờ “khởi động” sau khi chết

Kỳ cuối – Ý nghĩa của phát hiện này

Khi bác sĩ tuyên bố một người đã chết, một số phần trên cơ thể của họ có thể vẫn còn sống và hoạt động – ít nhất là trong một hoặc hai ngày. Bằng chứng mới ở động vật cho thấy nhiều gen tiếp tục hoạt động cho đến 48 giờ sau khi “đèn đã tắt”.

Hàng trăm gen có chức năng khác nhau “thức dậy” ngay lập tức sau khi chết. Những gen này bao gồm các gen hoạt động trong sự phát triển thai nhi, loại gen thường bị tắt sau khi chúng ta ra đời, ngoài ra còn có các gen hoạt động ở các tế bào ung thư. Hoạt động của chúng lên đến đỉnh điểm khoảng 24 giờ sau khi chết.

Nghiên cứu trên động vật cho thấy có nhiều gen liên quan đến ung thư đã được hoạt hoá sau khi chết. Điều này có vẻ hợp lý khi giải thích các hiện tượng ở người bị ung thư sau khi được cấy ghép tạng, Noble nói. Nhiều trường hợp những người được ghép gan mới lại dễ bị ung thư hơn nếu như không được ghép. Vì vậy, theo Noble, việc kiểm tra các gen ung thư trong gan trước khi ghép có thể đóng vai trò quan trọng.

Việc cấy ghép tạng người chết có thể gây ung thư

Đối với các nhà khoa học pháp y, hiểu biết về sự tăng giảm hoạt động của gen ở các thời điểm khác nhau sau khi chết sẽ hữu ích cho việc tìm ra thời điểm chết. Việc đo nồng độ mRNA sẽ cho phép chúng ta thu hẹp thời gian suy đoán xuống còn vài giờ, thậm chí vài phút, chứ không phải vài ngày, giúp tái tạo lại các sự kiện xung quanh cái chết.

Graham Williams, chuyên gia tư vấn Di truyền học pháp y tại Đại học Huddersfield, Vương quốc Anh, cảm thấy thực sự rất hữu ích khi tiến bộ như vậy được thực hiện trong lĩnh vực này, “Nhưng vẫn còn nhiều việc cần làm trước khi điều này có thể được áp dụng vào thực tế.”

Nghiên cứu này cũng làm dấy lên câu hỏi quan trọng về định nghĩa của chúng ta về cái chết. Chúng ta vẫn chấp nhận cái chết là sự chấm dứt nhịp tim, hoạt động của não và dừng thở. Nếu gen có thể hoạt động lên đến 48 giờ sau khi chết, vậy về mặt kỹ thuật, người ta vẫn còn sống vào thời điểm đó? “Rõ ràng, việc nghiên cứu về cái chết sẽ cung cấp thêm các thông tin mới trong lĩnh vực Sinh học Sống”, Noble nói.

Tham khảo thêm tại: BioRxiv, DOI: 10.1101/058305; DOI: 10.1101/058370

Đặng Thanh Long
Theo New Scientist